سیاست‌های صنعتی
-
کشورهای مختلف برای عبور از چالش‌های آینده چه راهبردی را دنبال می‌کنند؟
ابزارهای نوین صنعتی شدن
این نوشتار به ارزیابی پیچیدگی اقتصادی سیاست‌های صنعتی پرداخته تا روشن شود کدام دولت‌ها و به چه شیوه‌ای از شرکت‌های پیشران در تولید کالاهای پیچیده صنعتی حمایت و به تعقیب اهداف مختلف سیاستی مبادرت ورزیده‌اند. با ارزیابی سیاست‌های صنعتی فعلی از طریق این دریچه پیچیده، می‌توان به درک بهتری از اینکه دولت‌ها چگونه در حال ایجاد» قابلیت‌های آینده «یعنی آنچه که صنعت یک کشور را در مسیر تقویت نقش‌آفرینی آن در آینده قرار می‌دهد، در هر دو سطح شرکتی و بخشی رسید.
-
چرا سیاست‌های صنعتی جدید، از گسترش جریان نوآوری حمایت می‌کنند؟
درس‌های موج نوآوری
از سال ۲۰۲۳ در پارادایم جدید سیاست صنعتی در عرصه جهانی، دولت‌های صنعتی گوی سبقت در مداخله و اعطای یارانه‌ها را از کشورهای نوظهور و در حال توسعه ربوده‌اند؛ دخالتی که هدف از آن، ورود به بازار صنایع هدف، گذار سبز و امنیت اقتصادی است. در این مداخله‌ها محصولات صنعتی دارای کاربردهای دوگانه (صنعتی-نظامی) و فناوری‌های پیشرفته به‌ویژه در حوزه نیمه‌هادی‌ها و فناوری‌های کم‌کربن و زیرمجموعه‌های آنها مانند مواد راهبردی معدنی فعالیت‌هایی بوده‌اند که در سیاست‌های صنعتی سال ۲۰۲۳ در سراسر جهان موضوع حمایت‌ها قرار گرفته‌اند.
-
تجربیات تاریخی کشورها از اجرای سیاست‌های صنعتی، چه راهی را نشان می‌دهد؟
دام‌های حمایت‌گرایی
رویکردها، استفاده از سیاست‌های جایگزینی واردات، در مقابل رویکرد صادرات‌محور قرار دارد. تحلیل دقیق تأثیرات این دو رویکرد صنعتی، نه تنها بر توانمندی‌های تولیدی، بلکه بر توانایی‌های رقابتی کشورها در بازارهای بین‌المللی تأثیرگذار است. موضوعات مورد بحث در این مقاله از جمله رویکردهای جایگزینی واردات و صادرات‌محور، تأثیرات اقتصادی و سیاسی این سیاست‌ها، تجربه کشورهای مختلف در اجرای آنها، و تأثیرات زیست‌محیطی و اجتماعی آنها را نشان می‌دهد.