پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، شاخص شامخ (مدیران خرید) برای مرداد ماه عدد ۴۵.۳ را به خود دید که این عدد در قیاس با ماه قبل کمتر از ۲ واحد افت را نشان می‌داد اما شدت افت آن کاهنده بود و می‌توان امیدوار بود که افت آنکه نشان دهنده شدت رکود است در شهریور ماه متوقف شود. این شاخص پیش‌نگر در مرداد ماه نیز کاهشی بود تا به رکورد ۱۷ ماه افت برسد. در این گزارش اعلام شده: در مردادماه میزان تولید محصول یا ارائه خدمات کل اقتصاد کمترین مقدار ۵۸ ماهه را از آبان ماه ۱۳۹۹ ثبت کرده و انتظارات در مورد میزان فعالیت‌های اقتصادی در ماه آینده نیز به کمترین مقدار ۳۹ ماهه از خردادماه ۱۴۰۱ رسیده است.

همچنین تأکید شده: همچنین میزان سفارشات جدید مشتریان کل اقتصاد در مردادماه برای هجدهمین ماه متوالی و بخش صنعت برای چهاردهمین ماه متوالی روندی کاهشی داشته است. ضمن اینکه موجودی مواد اولیه خریداری شده بخش صنعت نیز در شرایط رکود تورمی موجود برای هجدهمین ماه متوالی کاهشی بوده است.

در چشم‌انداز اقتصاد جهانی، شاخص مدیران خرید (PMI) به عنوان یک فشارسنج دقیق برای سنجش سلامت آنی بخش تولید و خدمات عمل می‌کند. برای ایران، این شاخص که با نام «شامخ» شناخته می‌شود، برای هفدهمین ماه متوالی روایتی نگران‌کننده را بازگو می‌کند. با ثبت عدد ۴۵.۳ در مردادماه، شامخ کل اقتصاد همچنان در محدوده انقباض (اعداد زیر ۵۰) باقی مانده است، که نشان از تداوم رکود در فعالیت‌های تجاری دارد. با این حال، نگاهی عمیق‌تر به زیرلایه‌های این گزارش، به‌ویژه در بخش صنعت، داستانی پیچیده‌تر را آشکار می‌سازد. داستانی از چالش‌های مزمن که اکنون با راه‌حل‌های استراتژیک و سرمایه گذاری در حال مواجهه است.

شامخ بخش صنعت، با ثبت عدد ۴۸.۸، اگرچه همچنان در وضعیت انقباضی قرار دارد، اما یک نکته مثبت کلیدی را در خود پنهان کرده است: کاهش شتاب افت. این موضوع نشان می‌دهد که بنگاه‌های صنعتی در حال تطبیق خود با شرایط دشوار هستند. با این حال، دلایل این رکود که توسط مدیران شرکت‌ها عنوان شده، فهرستی از موانع ساختاری اقتصاد ایران است:

قطعی مکرر برق که تولید را مستقیماً فلج می‌کند، نوسانات ارزی که برنامه‌ریزی برای تأمین مواد اولیه را مختل می‌سازد، و کاهش تقاضای داخلی ناشی از تورم که بر میزان سفارش‌های جدید سنگینی می‌کند. افت شاخص «انتظارات برای آینده» به پایین‌ترین سطح در سه سال اخیر، نشان می‌دهد که فعالان اقتصادی بیش از آنکه به راه‌حل‌های کوتاه‌مدت دولتی امیدوار باشند، خود را برای یک دوره چالش‌برانگیز دیگر آماده می‌کنند.

پادزهر سرمایه‌گذاری

نکته قابل تأمل آن است که ریشه مشکلات شناسایی شده در گزارش شامخ، دقیقاً همان حوزه‌هایی هستند که شرکت‌های پیشران اقتصاد ایران، سرمایه‌گذاری‌های چند میلیارد یورویی خود را بر آن‌ها متمرکز کرده‌اند. این شرکت‌ها به جای انتظار برای بهبود شرایط، خود در حال ساختن یک اکوسیستم صنعتی تاب‌آور هستند.

برای مثال، مشکل ناترازی انرژی که بزرگترین مانع تولید در گزارش ذکر شده، با پروژه‌هایی در مقیاس ملی مانند توسعه میادین گازی مستقل و ساخت نیروگاه‌های تجدید پذیر عظیم در حال پاسخ‌دهی است. این اقدامات، با هدف جداسازی شریان انرژی صنایع کلیدی از نوسانات شبکه سراسری، در میان‌مدت امنیت تولید را تضمین خواهد کرد. به همین ترتیب، چالش تأمین مواد اولیه نیز با سرمایه‌گذاری‌های گسترده در زنجیره معدن و فرآوری، از ریشه در حال درمان است.

پیش تر ایراسین در گزارشی به تشریح آن پرداخته است.

در نتیجه، اگرچه شامخ امروز تصویری از یک بیمار تب‌دار را نشان می‌دهد، اما درمان‌های اصلی آغاز شده است. سرمایه‌گذاری‌های سنگین فعلی، اگرچه اثر خود را به تدریج نشان خواهند داد، اما نویدبخش اقتصادی صنعتی هستند که در آینده کمتر به ناترازی‌های داخلی وابسته بوده و در برابر شوک‌های خارجی مقاوم‌تر خواهد بود. این آرامش قبل از طوفان نیست، بلکه سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها در دل یک طوفان اقتصادی است.